Regeerakkoord: welke arbeidsduur zal van toepassing zijn?
Op 31 januari 2025 werd de nieuwe federale regering gevormd. In haar verklaring kondigt de regering aan dat ze de arbeidstijd wil versoepelen en werknemers de mogelijkheid wenst te geven om meer uren te werken.
Een korte toelichting bij enkele punten van de nota, die momenteel maar een aankondiging is van de diverse projecten van de regering.
Annualisering van de arbeidstijd
Het regeerakkoord stelt dat "voor 30 juni 2025 een nieuw wettelijk kader wordt ingevoerd waarbij een annualisering van de arbeidstijd of ‘accordeon’ uurroosters mogelijk wordt voor deeltijdse en voltijdse arbeid."
Wat is de huidige situatie?
Momenteel is het via diverse afwijkingen en stelsels al mogelijk om de gemiddelde wekelijkse arbeidsduur op jaarbasis na te leven. Enkele voorbeelden voor voltijdse werknemers:
- het ADV-stelsel (ArbeidsDuurVermindering) op basis waarvan langer dan de wekelijkse sectorale arbeidsduur kan worden gewerkt via de toekenning van inhaalrust voor de extra gewerkte tijd;
- de structurele afwijking die het in meerdere sectoren (vb. horeca, gezondheidszorg, bewakingssector, ...) mogelijk maakt om gemiddeld tot 11 uur per dag en 50 uur per week te werken (zonder overloon met naleving van bepaalde voorwaarden);
- de nieuwe arbeidsstelsels op basis waarvan in heel wat sectoren kan worden afgeweken van onder andere de dagelijkse en wekelijkse arbeidsduurgrenzen;
- de kleine flexibiliteit op basis waarvan zowel normale werkroosters als dal- en piekroosters kunnen worden toegepast;
- glijdende roosters waarbij werknemers zelf kunnen bepalen wanneer ze werken binnen de door de werkgever opgelegde grenzen (met een maximum van 9 uur per dag en 45 uur per week).
Voor deeltijdse werknemers kan de wekelijkse arbeidsduur op jaarbasis worden nageleefd via het variabel stelsel. Bij de overschrijding van het krediet van uren zonder overloon is echter overloon verschuldigd.
Wat zegt het akkoord?
Het akkoord bevat weinig details maar preciseert dat een nieuw wettelijk kader zal worden ingevoerd. Het zet wel een aantal bakens uit:
- Het akkoord van de werknemer is vereist;
- Er mag geen verlies van koopkracht zijn;
- De werknemer heeft de keuze tussen inhaalrust en uitbetaling. In tegenstelling tot de bovenvermelde stelsels zullen werknemers hun gemiddelde wekelijkse arbeidsduur dus kunnen optrekken door te opteren voor de uitbetaling van de gewerkte uren bovenop de wekelijkse arbeidsduur die van toepassing is. Dat is al het geval voor werknemers die afzien van inhaalrust voor bepaalde overuren die ze gemaakt hebben of voor werknemers uit de bouwsector voor bepaalde uren;
- Waar mogelijk wordt een tijdregistratiesysteem ingevoerd.
Fiscaal voordelige overuren
Wat is de huidige situatie?
Overuren waarvoor een wettelijk overloon wordt betaald genieten op fiscaal vlak een voordelige behandeling. Voor de werkgever is er immers een gedeeltelijke vrijstelling van doorstorting van bedrijfsvoorheffing, voor de werknemer een gedeeltelijke vermindering van bedrijfsvoorheffing.
Die voordelen worden toegekend voor 130 overuren per jaar. Die grens is echter al verschillende keren verhoogd tot 180 overuren, de laatste keer tot 30 juni 2025. In bepaalde sectoren (horeca en bouw) gelden specifieke regelingen.
Wat zegt het akkoord?
Het akkoord voorziet in “een structurele en uniforme en flexibele algemene regeling van 180 uur voor fiscaalvriendelijke overuren.”
Uit de termen algemeen en uniform kan worden afgeleid dat de regeling van toepassing zal zijn op alle sectoren. Zal de grens van 180 uur dan ook gelden voor de horeca en de bouwsector?
Aangezien er sprake is van een structurele regeling kan worden geconcludeerd dat de grens van 180 uur van toepassing zal zijn voor een periode van onbepaalde duur. Hoe flexibel de regeling zal zijn, valt nog af te wachten.
Vrijwillige overuren
Wat is de huidige situatie?
Aanvankelijk mochten per jaar 100 vrijwillige uren worden gemaakt, een grens die al snel werd opgetrokken tot 120. Die drempel is verhoogd naar 220 uur voor verschillende opeenvolgende periodes. Tijdens die periodes werden 120 vrijwillige overuren beschouwd als 'corona- uren' en vervolgens als 'relance-uren'. Die 'relance-uren' zijn noch aan overloon, noch aan inhaalrust onderworpen en vallen onder de toepassing van het principe 'brutoloon = nettoloon' (geen sociale zekerheidsbijdragen, geen bedrijfsvoorheffing). Relance-uren kunnen worden gepresteerd tot 30 juni 2025.
In de horeca mogen werknemers jaarlijks 360 vrijwillige bruto-overuren maken.
Wat zegt het akkoord?
Het akkoord voorziet in 240 vrijwillige overuren die gelijkwaardig zijn aan relance-uren (geen overloon, geen inhaalrust, bruto = netto). Die overuren worden toegevoegd aan de 120 'klassieke' vrijwillige overuren (overloon, sociale bijdragen en bedrijfsvoorheffing). Dat brengt het maximale aantal vrijwillige overuren op 360 in alle sectoren.
Voor de horeca wordt de huidige grens van 360 uur echter opgetrokken naar 450 vrijwillige overuren, waarvan 360 'bruto-netto'.
Nieuw ten opzichte van de huidige situatie is dat vrijwillige overuren worden voorbehouden voor personeelsleden die voltijds werken en deeltijdse werknemers die minstens 3 jaar deeltijds werken op voorwaarde dat er een tijdelijke toename van werk is.
Momenteel is de enige voorwaarde voor vrijwillige overuren een voorafgaande schriftelijke overeenkomst die 6 maanden geldig is. Voor die uren moet geen reden worden opgegeven. Voor deeltijdse werknemers zou er echter een nieuwe reden (tijdelijke toename van werk) worden ingevoerd die verschillend is van de huidige reden (buitengewone vermeerdering van werk).
Meer flexibiliteit
Het akkoord voorziet in meerdere wetswijzigingen die voorzien in meer flexibiliteit in de organisatie van de arbeidsduur.
|
Wat is de huidige situatie? |
Wat zegt het akkoord? |
|
De minimale wekelijkse arbeidsduur moet 1/3 zijn van de arbeidstijd van een voltijdse werknemer. |
De minimale wekelijkse arbeidsduur wordt afgeschaft. |
|
De minimale duur per prestatie bedraagt 3 uur (behalve sectorale uitzonderingen). |
De minimale duur per prestatie wordt behouden. |
|
Alle werkroosters moeten in het arbeidsreglement worden opgenomen |
Die verplichting verdwijnt op voorwaarde dat de grenzen van de flexibiliteit duidelijk bepaald zijn. |
|
In bepaalde stelsels moeten overeenkomsten om de 6 maanden worden vernieuwd (bijv. 4-daagse werkweek, wisselend weekregime, ...). |
Het zal mogelijk zijn een overeenkomst van onbepaalde duur te sluiten (met een herroepingsrecht om de 6 maanden). |
We wijzen er ook op dat het akkoord voorziet in een versoepeling van de regelgeving met betrekking tot openingsuren.
En nu?
Al die maatregelen moeten de komende maanden (jaren?) nog verder worden uitgewerkt. We houden je uiteraard op de hoogte.
Bron:
- Regeerakkoord van 31 januari 2025.
Dit bericht delen: