Einde tijdelijke werkloosheid overmacht corona/Oekraïne vanaf 1 juli 2022!
De vereenvoudigde procedure tijdelijke werkloosheid overmacht corona/Oekraïne kan slechts nog tot en met 30 juni 2022 toegepast worden voor de tijdelijke werkloosheid die het gevolg is van de coronapandemie of de oorlog in Oekraïne.
Vanaf 1 juli 2022 moeten bijgevolg de klassieke procedures voor het invoeren van tijdelijke werkloosheid toegepast worden. Er wordt evenwel voorzien in een aantal tijdelijke versoepelingen.
Ontdek hieronder de krijtlijnen vanaf 1 juli 2022!
Tijdelijke werkloosheid overmacht
Situatie
Een werkgever kan beroep doen op tijdelijke werkloosheid overmacht indien er sprake is van een plotse, onvoorzienbare gebeurtenis, onafhankelijk van de wil van de partijen die de uitvoering van de arbeidsovereenkomst tijdelijk volledig onmogelijk maakt.
De uitvoering van de arbeidsovereenkomst moet gedurende de periode van overmacht volledig onmogelijk zijn.
De RVA bevestigde dat onder meer in de volgende situaties beroep kan gedaan worden op tijdelijke werkloosheid overmacht:
- werknemer die niet arbeidsongeschikt is, maar in quarantaine of in isolatie moet om de verspreiding van het coronavirus te beperken en die niet kan telewerken;
- tot en met 31 december 2022: werknemer die afwezig is op het werk omdat hij instaat voor de opvang van een kind dat met hem samenwoont en dat niet naar het kinderdagverblijf, de school of een centrum voor opvang van personen met een handicap kan gaan omdat:
- het kinderdagverblijf, de school of het centrum voor opvang van personen met een handicap (gedeeltelijk of volledig) gesloten is door een maatregel om de verspreiding van het coronavirus te beperken;
- het kind zelf in quarantaine of in isolatie moet om de verspreiding van het coronavirus te beperken.
Te vervullen formaliteiten
De werkgever moet een elektronische mededeling tijdelijke werkloosheid overmacht versturen naar de RVA samen met de nodige bewijsstukken waaruit de overmacht blijkt.
Denk hierbij aan een quarantaineattest, een attest opvang kind sluiting corona of een attest opvang kind quarantaine corona.
In deze mededeling vermeldt men:
- de datum waarop de gebeurtenis zich heeft voorgedaan;
- een uiteenzetting van de gebeurtenis die de overmacht uitmaakt;
- de voorziene werkloosheidsduur (maximum 3 maanden). Indien de werkloosheid langer aanhoudt, kan een nieuwe mededeling verzonden worden;
- de identiteit van de betrokken werknemer.
Tot en met 31 december 2022 moet:
- er geen controlekaart C3.2A overgemaakt worden aan de tijdelijk werkloos gestelde werknemers. Bijgevolg moeten deze dan ook niet ingeschreven worden in het (elektronische of papieren) validatieboek.
- er geen elektronische aangifte ASR scenario 2 'Aangifte vaststelling recht op tijdelijke werkloosheid of schorsing bedienden’ gedaan worden, indien de werknemer een uitkeringsaanvraag doet.
Maandelijks, na afloop van de maand, moet wel een elektronische aangifte ASR scenario 5 overgemaakt worden.
Hierin vermeldt men het aantal uren dat de werknemer tijdelijk werkloos is geweest, voorafgegaan door de voor de aard van de tijdelijke werkloosheid te gebruiken code. In geval van tijdelijke werkloosheid overmacht vermeldt men in het rooster de code 5.4 (overmacht) of 5.5 (overmacht medische redenen).
Opgelet: het is vanaf 1 juli 2022 dus niet meer mogelijk om de code 5.4 te gebruiken voor tijdelijke werkloosheid wegens economische redenen.
Uitkering
De werknemer ontvangt een werkloosheidsuitkering die maximaal 65% van het begrensd gemiddeld loon bedraagt. De RVA betaalt geen supplement meer bovenop het bedrag van de werkloosheidsuitkering.
Tijdelijke werkloosheid omwille van economische redenen
Arbeiders
Situatie
Tijdelijke werkloosheid omwille van economische redenen staat open voor ondernemingen waarin het bestaand arbeidsregime tijdelijk niet kan gehandhaafd worden omwille van economische redenen. Het gebrek aan werk moet bovendien onafhankelijk zijn van de wil van de werkgever.
De werkgever moet de economische redenen meedelen aan het werkloosheidsbureau van de RVA en een verklaring afleggen. In geval van twijfel kan de directeur van het werkloosheidsbureau de ingeroepen economische oorzaken onderzoeken.
Hieronder wordt de wettelijke regeling voorzien in artikel 51 van de wet van 3 juli 1978 betreffende de arbeidsovereenkomsten beschreven. Indien uw sector evenwel via KB een afwijkende regeling voorzien heeft, moet deze sectorale regeling gevolgd worden.
Mogelijke schorsingen
In het kader van tijdelijke werkloosheid omwille van economische redenen kan de uitvoering van de arbeidsovereenkomst tijdelijk volledig geschorst worden. Dit kan gedurende 4 weken (28 kalenderdagen) toegepast worden, nadien moet er een verplichte werkweek zijn.
Een andere optie bestaat uit de invoering van een regeling van gedeeltelijke arbeid. Hierbij kan men opteren voor:
- ofwel een grote schorsing (hierbij zijn er minder dan 3 arbeidsdagen per week of minder dan 1 arbeidsweek per 2 weken (minstens 2 arbeidsdagen));
- ofwel een kleine schorsing (hierbij zijn er minstens 3 arbeidsdagen per week of minstens 1 arbeidsweek per 2 weken).
De regeling van de grote schorsing kan in principe voor maximaal 3 maanden toegepast worden, nadien volgt er een verplichte werkweek. De regeling van de kleine schorsing kan daarentegen voor maximum 12 maanden toegepast worden.
Indien bij KB voor een sector een afwijkende regeling geldt die in een langere schorsingsduur voorziet, dan is deze van toepassing.
Tot 31 december 2022 geldt er voor de regeling volledige schorsing een soepele ligging van de verplichte werkweek. De werkgever kan:
- na 4 weken volledige schorsing, een week werkhervatting invoeren
- na 8 weken volledige schorsing, twee weken werkhervatting invoeren
- na 12 weken volledige schorsing, drie weken werkhervatting invoeren.
Let wel: de aangevraagde schorsingsduur in de voorafgaande mededeling verstuurd naar de RVA kan niet meer bedragen dan 4 weken. De werkgever kan na afloop van de regeling evenwel onmiddellijk aansluitend een nieuwe regeling aanvragen.
Te vervullen formaliteiten
Vóór aanvang van de tijdelijke werkloosheid
Indien de werkgever zich wenst te beroepen op tijdelijke werkloosheid omwille van economische redenen moeten vóór de aanvang van de tijdelijke werkloosheid bepaalde formaliteiten vervuld worden. Zo moet onder meer:
- een kennisgeving van de voorziene werkloosheid gedaan worden aan de arbeiders ten minste 3 kalenderdagen (tijdelijke uitzondering in periode van 1 juni 2022 tot 31 december 2022 op wettelijke termijn van 7 kalenderdagen) vóór de eerste voorziene werkloosheidsdag, de dag van de kennisgeving en de eerst voorziene werkloosheidsdag niet inbegrepen.
Dit gebeurt door een aanplakking op een goed zichtbare plaats in de lokalen van de onderneming of een individuele kennisgeving geadresseerd aan de werkloos gestelde arbeiders.
Deze kennisgeving bevat een aantal verplichte vermeldingen. Zo wordt onder meer de identiteit van de werknemers die werkloos gesteld worden (naam, voornaam, INSZ-nummer) of de afdeling waar tijdelijke werkloosheid wordt ingevoerd, vermeld. Ook het aantal werkloosheidsdagen, de data waarop elke werknemer werkloos zal zijn en het begin en het einde van de regeling worden vermeld. - een voorafgaandelijke mededeling aan het werkloosheidsbureau van de plaats waar de onderneming gevestigd is, overgemaakt worden op dezelfde dag van de aanplakking of de individuele kennisgeving aan de werknemers (dus minstens 3 kalenderdagen vóór de eerste voorziene werkloosheidsdag – tijdelijke uitzondering in periode van 1 juni 2022 tot 31 december 2022).
Deze mededeling gebeurt in principe elektronisch (via de portaalwebsite van de sociale zekerheid) of via een gestructureerde elektronische boodschap (via batch).
De mededeling bevat een aantal verplichte vermeldingen. Zo worden onder andere de economische oorzaken vermeld die de volledige schorsing of het stelsel van gedeeltelijke arbeid rechtvaardigen. - de economische redenen die de invoering van tijdelijke werkloosheid rechtvaardigen, meegedeeld worden aan de ondernemingsraad, of als die niet bestaat, aan de vakbondsafgevaardigde. Dit gebeurt op de dag zelf van de kennisgeving van de voorziene werkloosheid aan de arbeiders.
Bij aanvang van de tijdelijke werkloosheid
- Tot en met 31 december 2022 is de werknemer vrijgesteld van gebruik van een controlekaart C3.2A. Bijgevolg moet de werkgever dit dus niet overhandigen aan de tijdeloos werkloos gestelde werknemer en moeten deze dus niet ingeschreven worden in het (elektronische of papieren) validatieboek.
- Elke maand moet, voor elke arbeider die tijdelijk werkloos gesteld wordt omwille van economische oorzaken, de eerste effectieve werkloosheidsdag van de maand aan de RVA meegedeeld worden. Deze mededeling bevat een aantal verplichte vermeldingen.
Deze verplichting speelt niet indien gedurende de betrokken kalendermaand reeds een mededeling gedaan werd van een eerste effectieve werkloosheidsdag wegens slecht weer of technische stoornis voor de betrokken arbeider(s).
Deze mededeling moet verstuurd worden:- ofwel de eerste dag van de effectieve schorsing van de uitvoering van de arbeidsovereenkomst;
- ofwel de volgende werkdag (= alle dagen van de week met uitzondering van het weekend, de feestdagen, de vervangende feestdagen en de brugdagen);
- ofwel, indien men met zekerheid weet dat de arbeider werkloos zal zijn, ten vroegste de vijfde werkdag die voorafgaat aan de eerste effectieve werkloosheidsdag. De elektronische toepassing aanvaardt de mededeling indien deze ten vroegste de zevende kalenderdag die voorafgaat aan de effectieve werkloosheidsdag is verstuurd.
- Tot en met 31 december 2022 moet de werkgever geen ASR scenario 2 ‘Aangifte vaststelling recht op tijdelijke werkloosheid of schorsing bedienden’ afleveren aan de werknemer die een uitkeringsaanvraag moet indienen.
- Op het einde van de maand moet een elektronische aangifte – ASR scenario 5 ‘Maandelijkse aangifte van de uren tijdelijke werkloosheid of uren schorsing bedienden’ plaatsvinden. De werkgever vermeldt het aantal uren dat de werknemer tijdelijk werkloos is geweest voorafgegaan door een code toegekend volgens de aard van de tijdelijke werkloosheid. In geval van tijdelijke werkloosheid werkgebrek wegens economische oorzaken vermeldt u de code 5.1.
Bedienden
De tijdelijke werkloosheid omwille van economische oorzaken voor bedienden wordt beschreven in de artikelen 77/1 tot 77/7 van de wet van 3 juli 1978 betreffende de arbeidsovereenkomsten.
Preliminaire voorwaarden
De werkgever moet voorafgaandelijk een aanvraag indienen waarin hij aantoont dat hij aan één van de hieronder vermelde preliminaire voorwaarden voldoet om een regeling schorsing bedienden omwille van werkgebrek in te voeren (dat wil zeggen: gebonden zijn door een cao of ondernemingsplan en erkend zijn als onderneming in moeilijkheden):
- Belangrijke daling van de omzet;
- Bepaalde graad van tijdelijke werkloosheid van de arbeiders;
- Bepaalde mate van substantiële daling van productie;
- Bepaalde mate van substantiële daling van bestellingen;
- Door minister van Werk erkend zijn als onderneming in moeilijkheden op basis van onvoorziene omstandigheden.
Meer informatie omtrent de preliminaire voorwaarden vindt u terug in het E54-document van de RVA ‘schorsing bedienden ingevolge werkgebrek voor ondernemingen in moeilijkheden – preliminaire voorwaarden’.
Tot 31 december 2022 gelden evenwel de volgende versoepelingen:
- Indien de werkgever zich beroept op een substantiële daling van minimum 10% van de omzet, de productie of de bestellingen, dan kan hij de daling van de omzet, de productie of de bestellingen in één van de vier kwartalen voorafgaand aan de aanvraag tot invoering van de regeling van economische werkloosheid bedienden vergelijken met het corresponderende kwartaal in 2019 (en dus niet enkel met het corresponderende kwartaal van de laatste twee kalenderjaren, zijnde 2020 en 2021);
- Indien de werkgever zich beroept op minstens 10% tijdelijke werkloosheid in het RSZ-kwartaal voor verzending van het formulier C106A, dan kan hij zich ook beroepen op de dagen tijdelijke werkloosheid wegens overmacht als gevolg van de coronapandemie of de oorlog in Oekraïne (DmfA-dagen code 77) en dus niet enkel op de dagen tijdelijke werkloosheid wegens economische oorzaken (DmfA-dagen code 71).
Mogelijke schorsingen
De economische werkloosheid voor bedienden kan de vorm aannemen van een volledige of gedeeltelijke schorsing van de uitvoering van de arbeidsovereenkomst.
De duur van de volledige schorsing van de arbeidsovereenkomst mag niet de maximale duur van 16 weken overschrijden. Indien daarentegen een regeling van gedeeltelijke schorsing van de arbeidsovereenkomst met minstens 2 arbeidsdagen per week toegepast wordt, kan maximaal 26 weken beroep gedaan worden op tijdelijke werkloosheid per kalenderjaar.
Meer informatie hieromtrent vindt u hier terug.
Let wel: voor het uitputten van het krediet wordt géén rekening gehouden met de dagen tijdelijke werkloosheid overmacht gelegen vóór 1 juli 2022.
Te vervullen formaliteiten
Vóór aanvang van de tijdelijke werkloosheid
- Voor de aanvraag kan van 1 juni 2022 tot 31 december 2022 het formulier C106A-OVERGANGSREGELING worden gebruikt, aangezien er voor het bewijs van onderneming in moeilijkheden tot 31 december 2022 een aantal versoepelingen gelden.
Let wel: het formulier C106A of C106A-OVERGANGSREGELING moet niet worden ingediend indien de werkgever in het verleden al bewezen heeft dat hij aan de preliminaire voorwaarden voldoet en de cao of het ondernemingsplan waarop hij zich beroept nog van toepassing is.
Het formulier C106A-OVERGANGSREGELING moet minstens 14 dagen vóór verzending van de eerste mededeling schorsing bedienden werkgebrek aangetekend of per e-mail verstuurd worden naar:
-
- ofwel de dienst Tijdelijke Werkloosheid van het bevoegde RVA-kantoor indien de onderneming zich beroept op een cao (de aanvullende cao nr. 159, een sectorale cao of een ondernemingscao);
- ofwel de algemene Directie Collectieve arbeidsbetrekkingen van de FOD WASO (Ernest Blerotstraat 1, 1070 Brussel) indien de onderneming zich beroept op een ondernemingsplan.
- De RVA bevestigt dat een soepele indieningstermijn gehanteerd zal worden. De werkgever kan de voorafgaande mededeling schorsing bedienden werkgebrek al versturen zodra de RVA de werkgever in kennis heeft gesteld dat de preliminaire voorwaarden aanvaard zijn. Concreet houdt dit in dat de minimumtermijn van 14 dagen bij een snelle beslissing van de RVA niet van toepassing is.
- Om toepassing te maken van economische werkloosheid moet in principe beroep gedaan worden op een sectorale of ondernemingscao of een goedgekeurd ondernemingsplan. Hierbij moet een specifieke procedure gevolgd worden.
Om tegemoet te komen aan de problemen die door de coronapandemie werden veroorzaakt, voorziet een cao van de NAR in een versoepeling voor de ondernemingen die behoren tot een sector waar geen cao over de economische werkloosheid voor bedienden voorzien is en voor ondernemingen die daarover nog geen ondernemingscao of ondernemingsplan hadden opgesteld. Deze ondernemingen kunnen desondanks toch toetreden tot het stelsel op basis van cao nr. 148 (geldig tot en met 31 december 2021) en cao nr. 159 (geldig vanaf 1 januari 2022 tot en met 30 juni 2023).
- Op de dag zelf dat de aangetekende brief aan de RVA wordt verzonden, moet de werkgever ook een kopie van deze kennisgeving bezorgen aan de ondernemingsraad, of bij gebrek hieraan, aan de vakbondsafvaardiging.
- Bovendien moet de werkgever ten minste 3 kalenderdagen (tijdelijke uitzondering op wettelijke termijn tot 31 december 2022) vóór de eerste voorziene werkloosheidsdag (de dag van de kennisgeving en de eerste voorziene werkloosheidsdag zijn niet inbegrepen in deze termijn ) op een goed zichtbare plaats in de onderneming een affichering aanbrengen van de voorziene werkloosheid.
De kennisgeving bevat bepaalde verplichte vermeldingen. Er kan ook geopteerd worden voor een individuele schriftelijke kennisgeving aan de bediende die werkloos gesteld wordt. - Op de dag van de kennisgeving van de voorziene werkloosheid aan de bedienden, moet de werkgever ook aan de RVA een voorafgaande mededeling doen. Deze mededeling wordt in principe elektronisch verstuurd.
- De economische redenen die de invoering van tijdelijke werkloosheid rechtvaardigen, moeten de dag zelf van de kennisgeving van de voorziene werkloosheid aan de bedienden meegedeeld worden aan de ondernemingsraad, of als die niet bestaat, aan de vakbondsafgevaardigde.
Bij aanvang van de tijdelijke werkloosheid
- Tot en met 31 december 2022 is de werknemer vrijgesteld van gebruik van een controlekaart C3.2A. Bijgevolg moet de werkgever deze dus niet overhandigen aan de tijdelijk werkloos gestelde werknemer en moeten deze dus niet ingeschreven worden in het (elektronische of papieren) validatieboek.
- Daarnaast moet elke maand, voor elke bediende die tijdelijk werkloos gesteld wordt omwille van economische oorzaken, de eerste effectieve werkloosheidsdag van de maand aan de RVA meegedeeld worden. Deze mededeling bevat een aantal verplichte vermeldingen.
Deze mededeling moet verstuurd worden:
-
- ofwel de eerste dag van de effectieve schorsing van de uitvoering van de arbeidsovereenkomst;
- ofwel de volgende werkdag (= alle dagen van de week met uitzondering van het weekend, de feestdagen, de vervangende feestdagen en de brugdagen);
- ofwel, indien men met zekerheid weet dat de bediende werkloos zal zijn, ten vroegste de vijfde werkdag die voorafgaat aan de eerste effectieve werkloosheidsdag. De elektronische toepassing aanvaardt de mededeling indien deze ten vroegste de zevende kalenderdag die voorafgaat aan de effectieve werkloosheidsdag is verstuurd.
- Tot en met 31 december 2022 moet de werkgever geen ASR scenario 2 ‘Aangifte vaststelling recht op tijdelijke werkloosheid of schorsing bedienden’ afleveren indien de werknemer een uitkeringsaanvraag moet indienen.
- Op het einde van de maand moet een elektronische aangifte – ASR scenario 5 ‘Maandelijkse aangifte van de uren tijdelijke werkloosheid of uren schorsing bedienden’ plaatsvinden.
De werkgever vermeldt het aantal uren van tijdelijke werkloosheid van de werknemer, voorafgegaan door een code toegekend volgens de aard van de tijdelijke werkloosheid. In geval van tijdelijke werkloosheid economische redenen voor bedienden vermeldt men de code 5.11.
Vragen?
Heeft u nog bepaalde prangende vragen m.b.t. tijdelijke werkloosheid? Wenst u graag begeleid te worden?
Contacteer ons via juridische-dienst@easypay-group.com!
Bron:
- Berichtgeving RVA van 14 juni 2022 ‘Afloop van de vereenvoudigde procedure tijdelijke werkloosheid overmacht te wijten aan de coronapandemie en de oorlog in Oekraïne’.
Dit bericht delen: